Definisi fonologi
Fonologi ialah kajian
tentang sistem bunyi bahasa yang berkaitan senarai bunyi bahasa dan ciri-ciri
bunyi tersebut serta peraturan khusus yang menjelaskan cara bunyi-bunyi
tersebut berhubung antara satu sama lain. Tugas bidang fonologi ialah
merumuskan, menghuraikan dan menjelaskan segala bentuk bunyi dalam sesuatu
bahasa secara terperinci.
Maksud fonologi
juga didapati dan dipetik daripada pendapat beberapa orang sarjana
bahasa. Mengikut Adrian Akmajianet al dalam bukunya Linguistik: Pengantar
Bahasa dan Komunikasi terjemahan oleh Aishah Mahdi dan Azizah Hussien memberi
pengertian tentang fonologi seperti yang berikut: “ Fonologi ialah
subbidang linguistic yang mengkaji struktur dan pemolaan sistematik bunyi
dalam bahasa manusia. Istilah fonologi digunakan dalam dua cara.
Dari satu segi, fonologi sesuatu bahasa tertentu dan rumus yang
mengawal penyebaran bunyi tersebut.
Menurut
Arbak Othman (1983), fonologi merupakan bahagian daripada linguistik
deskriptif yang mempelajari bunyi-bunyi yang diucapkan
dalam atau melalui mulut manusia. Nik Safiah Karim dan Wan Malini Ahmad Teks Bahasa Melayu
STPM terbitan Fajar Bakti Sdn.Bhd, Shah Alam (2006) pula menjelaskan
bahawa fonologi ialah cabang ilmu
bahasa yang mengkaji bunyi bahasa sesuatu bahasa dan fungsinya dalam sistem
bahasa tersebut. Bunyi bahasa disusun dengan sistem dan
bidang fonologi bertujuan untuk menganalisis sistem ini. Fonologi terbahagi
kepada dua iaitu fonetik dan fonemik. Fonemik merupakan bidang yang
mengkaji bunyi-bunyi sesuatu, iaitu pengkajian tentang fungsi atau struktur bunyi
bahasa itu.
Menurut
Rahimah Haji Sabran dan Rahim Syam (2005) pula, bidang fonologi
mengkaji sistem bunyi-bunyi yang tertentu dalam pertuturan, khusus bagi sesuatu
bahasa. Abdullah Hassan (2005), pula menyatakan fonologi ialah bidang yang
mengkaji sistem bunyi-bunyi dalam bahasa.Munurut sarjana dari Indonesia dalam
bukunya : Pengantar Linguistik , Prof. Dr J.W.M.Verhaar, Gadjah
Mada Universiti Press, Yogyakarta, ,1988, menyatakan bahawa , fonologi
ialah bidang yang menyelidiki bunyi bahasa hanya menurut segi fungsionalnya sahaja.
Dari segi
yang lain pula, fonologi merujuk bahagian teori tentang bahasa manusia yang
umum yang berkaitan dengan sifat universal sistem bunyi semula jadi.”(1995:112) Manakala Frank parker dalam
Linguistik untuk Bukan Ahli Linguistik menjelaskan: “Fonologi merupakan suatu
bidang yang mengkaji sesuatu bahasa, iaitu rumus-rumus yang menentukan
sebutan.” (1974:112). Abdullah Hassan pula dalam bukunya Linguistik
Am untuk Guru Bahasa Malaysia menyatakan bahawa fonologi
mengkaji bunyi-bunyi yang berfungsi dalam sesuatu bahasa itu.”(1993:40)
Maksud dan makna fonologi
menurut kamus dewan pula ialah, fonologi merupakan
kajian tentang bunyi sebutan dalam sesuatu bahasa.(1996:354) Dalam Merriam
Webster’s Collegaite Dictionanry tenth edition (1996:874) fonologi
dihuraikan sebagai “the science of speech sounds including,
especially the history and theory of sound changes in a language or in two
or more related languages. Mengikut Kamus Linguistik (Harimurti
Kridalaksana,1984:51) memberikan definisi fonologi sebagai bidang dalam
linguistic yang menyelidiki bunyi-bunyi bahasa mengikut fungsinya. Kamus
Oxford Advanced Learner’s Dictionanry of CurrentEnglish (1992:671) memberi
pengertian fonologi sebagai “the study of the systems of
speech sounds, especially in a particular language. Manakala kamus
Chamber Family Dictionary (1990:572) menghuraikan fonologi sebagai “ the study
of system of sounds in language and of the history of their changes. Dalam
Collins Shorter English Dictionary(1993:858) fonologi dikatakan “the study of
the sound system of a language or of language in general.”The World Book
Dictionary(1981:1567) menerangkan fonologi sebagai “ the system of sound used
in language”.
.
1.4 KESIMPULAN
Kajian fonetik dan
fonologi melibatkan organ pertuturan manusia secara langsung. Organ tutur
manusia ini disebut alat artikulasi. Terdapat banyak alat artikulasi manusia
dan setiap satunya mempunyai kedudukan dan fungsi yang berbeza dalam
menghasilkan bunyi bahasa. Namun demikian terdapat unsur yang bukan
dikategorikan sebagai alat artikulasi manusia, tetapi mempunyai peranan yang
amat penting dalam menghasilkan bunyi. Unsur tersebut ialah udara dan merupakan
sumber tenaga utama dalam menghasilkan bunyi.
Bunyi vokal atau konsonan
merupakan antara bunyi bahasa yang dihasilkan oleh alat artikulasi manusia.
Semua bunyi vokal merupakan bunyi-bunyi bersuara, manakala bunyi konsonan ada
yang bersuara dan ada yang tidak bersuara. Bunyi bersuara dan tidak bersuara
ini berkait rapat dengan keadaan pita suara. Sekiranya keadaan pita suara
(glotis) tertutup rapat sewaktu udara keluar melaluinya, maka getaran akan
berlaku pada pita suara dan bunyi yang terhasil ialah bunyi bersuara.
Sebaliknya jika pita suara itu direnggangkan atau terbuka sewaktu udara
melaluinya, maka getaran pada pita suara tidak berlaku maka yang terhasil ialah
bunyi yang tidak bersuara.
Kaedah fonetik juga
merupakan kaedah yang paling sesuai untuk guru-guru mengajar kanak-kanak membaca
dengan cepat kerana kaedah ini telah dibuktikan secara saintifik sebagai kaedah
otak manusia membaca. Hal ini adalah kerana otak membaca dengan
memecahkan perkataan yang dilihat kepada bunyi-bunyi, lalu otak membunyikan
huruf-huruf yang dilihat bagi menyebut atau membaca perkataan
itu.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan